Υποκατηγορία Οικισμοί 

Ίσαρη, Δήμος Μεγαλόπολης, Αρκαδία

Περιγραφή

Το Ίσαρη είναι παλαιός ορεινός οικισμός της Αρκαδίας, χτισμένος αμφιθεατρικά στην ανατολική πλαγιά του όρους Άγ. Ηλίας, σε υψόμετρο περίπου 850 μέτρων, προσφέροντας εντυπωσιακή θέα προς την πεδιάδα της Μεγαλόπολης και τον Μεσσηνιακό κάμπο. Η ονομασία του αποδίδεται πιθανώς είτε στην τουρκική λέξη hisar (φρούριο), λόγω της φυσικά οχυρής του θέσης, είτε στο όνομα του πρώτου οικιστή. Κατά την Τουρκοκρατία, το Ίσαρη αποτέλεσε πέρασμα, παρατηρητήριο, σημείο ανεφοδιασμού και καταφύγιο για κλέφτες και αρματολούς, λόγω της απρόσιτης θέσης και των δασωμένων πλαγιών που το περιβάλλουν. Λίγο πριν την Επανάσταση, δύο κάτοικοι του Ίσαρη, ο ιερέας Νικόλαος Σακελλαριάδης και ο Αθανάσιος Σιώρης, φαίνεται να είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Το Ίσαρη υπήρξε ιδιαίτερα δραστήριο κατά τα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Πολλοί κάτοικοί του έλαβαν μέρος σε κρίσιμες μάχες, όπως της Καρύταινας (03/1821), του Βαλτετσίου (05/1821), της Τριπολιτσάς (09/1821), των Δερβενακίων (07/1822), της Δραμπάλας (06/1825) και άλλες. Στη σημαντική Μάχη του Ίσαρη το 1825, οι Ισαραίοι αντιστάθηκαν σθεναρά στην επέλαση Τουρκαλβανικών δυνάμεων αλλά η μάχη κατέληξε στην καταστροφή του χωριού, με τα περισσότερα σπίτια να πυρπολούνται και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου να καταστρέφεται ολοσχερώς. Οι Ισαραίοι αγωνιστές διακρίθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της Επανάστασης σε πολεμικές επιχειρήσεις, συντασσόμενοι με τις δυνάμεις του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Νικηταρά, ενώ ο Φωτάκος Χρυσανθόπουλος τους χαρακτήρισε ως «τα καλύτερα παλικάρια της επαρχίας Φαναρίου».