Υποκατηγορία Γυναίκες

Σταυριάννα Σάββαινα

Η μορφή της Σταυριάννας Σάββαινας αποτελεί σύμβολο της γυναίκας – αγωνίστριας, η οποία με αποφασιστικότητα και ασύγκριτη γενναιότητα, προσφέρει πολύτιμη στήριξη στον Αγώνα για την Ελευθερία. Σύμφωνα με τον Pouqueville, οι γυναίκες της Αρκαδίας κρεμούσαν τα γαμήλια στέφανά τους στην Εκκλησία και δήλωναν «χήρες» όταν οι άνδρες τους δείλιαζαν απέναντι στους Οθωμανούς και λιποτακτούσαν από τη μάχη. [F.C.H.L. Pouqueville, Histoire de la regenation de la Grece, τ.2, Παρίσι, 1824, σ.317.]

Περιγραφή

“Η Σταυριάννα Σάββαινα γεννήθηκε το 1772 στο χωριό Παρόρι της Σπάρτης και ήταν σύζυγος του Γεωργίου (Γιωργάκη) Σάββα. Μετά τον απαγχονισμό του συζύγου της την άνοιξη του 1821 στον Μυστρά, αποφάσισε να πολεμήσει στο πλευρό των Μανιατών και εντάχθηκε στο στρατιωτικό σώμα του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη. Έλαβε μέρος σε συγκρούσεις στη Μεσσηνία, στην πολιορκία της Τριολιτσάς και σε σημαντικές μάχες όπως στο Βαλτέτσι και στα Τρίκορφα.
«Το όνομά της άγνωστον σχεδόν είς την νέαν γενεάν αντηχεί μετ’ ευγνωμοσύνης εις τον ιερόν εκείνον της πρώτης μεγάλης Ελληνικής μάχης τόπον. Ήτο τεσσαρακοτούντις, μελαγχροινή, ευειδής, με ύφος αρρενωπόν, με φωνή βροντώδη, με παράστημα στρατιώτου. (…) Η Σταυριάνα φέρουσα το γυναικείον Λακαινικόν της ένδυμα, ετέθη ως στρατιώτης εθελοντής υπό τας διαταγάς του αρχηγού Κυριάκου Μαυρομιχάλη, και συναπεκλείσθη μετ’ αυτού εις Βαλτέτσιον, ένθα οι Έλληνες στενώς υπό των Τούρκων επολιορκούντο. (…) Η Σταυριάννα μόνη μεταξύ τόσων ανδρών είχε την τόλμην, αψηφούσα τας βροχηδόν πανταχόθεν πιπτούσας σφαίρας, να μεταφέρη από προμαχώνος εις προμαχώνα τας αναγκαίας δια την παράτασιν της μάχης πυριτιδοβολάς. (…) Οι περί τον Κολοκοτρώνην, Μαυρομιχάλην και Πλαπούταν άνδρες δυσκολευόμενοι να πιστεύσωσιν, ότι γυνή ή πλάσμα ανθρώπινον ηδύνατο να έχη τόσον θάρρος, και να σώζηται παραδόξως εκ της πληθύος των σφαιρών, αίτινες ακαταπαύστως έπιπτον περί αυτήν, ενόμιζον εν τη ευπίστω απλοϊκότητί των ότι υπό το πρόσχημα της χωρικής εκείνης υπεκρύπτετο η Παναγία, ήτις κατήλθεν εκ του Ουρανού,ίνα προστατεύση κατά των απίστων τα Ελληνικά όπλα.»
Απόσπασμα από το άρθρο «Άγνωστοι Ηρωΐδες του ’21: Σταυριάννα, Μοδένα και Μεσολογγιτίδες» στο εβδομαδιαίο περιοδικό Εφημερίς των Κυριών, 158 (25 Μαρτίου 1890), σ.2.”