Χρήστος Παπαγεωργίου «Αναγνωσταράς»
Ο Χρήστος «Αναγνώστης» Παπαγεωργίου, γνωστός ως «Αναγνωσταράς», ήταν εξέχων μέλος της Φιλικής Εταιρείας και οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης. Συμμετείχε σε σημαντικές πολεμικές αναμετρήσεις στην Πελοπόννησο και διακρίθηκε για την ανδρεία και την αποφασιστικότητά του. Το 1823 διετέλεσε μέλος της Τριμελούς Επιτροπής που ενεργούσε ως Υπουργείο επί των Πολεμικών.
“Ο Χρήστος Παπαγεωργίου, γεννήθηκε το 1760 στον οικισμό Άργιλος, στο χωριό Πολιανή Μεσσηνίας. Ήταν γιος ιερέα και σε νεαρή ηλικία χειροτονήθηκε Αναγνώστης της Ορθόδοξης Εκκλησίας καθώς επρόκειτο να ακολουθήσει ιερατική πορεία. Αυτή η ιδιότητα θα αντικαταστήσει αρχικά το βαπτιστικό του όνομα «Χρήστος», ενώ αργότερα, λόγω της σωματικής του διάπλασης, το προσωνύμιο του θα είναι «Αναγνωσταράς».
Στις αρχές του 19ου αιώνα, ύστερα από ένα επεισόδιο που οδήγησε στον θάνατο του προεστού Λεονταρίου, Κωνσταντίνου Φλέσσα, ο Αναγνωσταράς κατέφυγε αρχικά στα βουνά ως κλέφτης και στη συνέχεια μετοίκησε στα Επτάνησα, υπηρετώντας ως μαγγιόρος, δηλαδή ταγματάρχης, στα ρωσικά στρατεύματα. Το 1807, μετά την κατάργηση της Επτανήσου Πολιτείας, εντάχθηκε στον γαλλικό στρατό, ο οποίος είχε στο μεταξύ καταλάβει τα Ιόνια νησιά.
Το 1817 ο Αναγνωσταράς μετέβη στη Ρωσική Αυτοκρατορία με σκοπό να ζητήσει αποζημίωση από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄ για τις υπηρεσίες του στον ρωσικό στρατό επί Επτανήσου Πολιτείας. Στην Οδησσό όπου βρισκόταν μαζί με τους πρώην αξιωματικούς του ρωσικού στρατού, Ηλία Χρυσοσπάθη, Ιωάννη Φαρμάκη και Χριστόφορο Περραιβό, γνώρισε τον Νικόλαο Σκουφά. Στις 25 Οκτωβρίου 1817 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο και, λαμβάνοντας τον βαθμό του «Αποστόλου» περιόδευσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ενισχύοντας το δίκτυο των Φιλικών και προετοιμάζοντας το έδαφος για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων. Ο ίδιος μύησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στη Φιλική Εταιρεία, στη Ζάκυνθο, το 1819.
Τον Μάρτιο του 1823, ο Αναγνωσταράς μαζί με τον Νικηταρά αναλαμβάνουν τη μεταφορά ενός φορτίου πολεμοφοδίων που έστειλαν οι Φιλικοί της Σμύρνης στο λιμάνι του Αλμυρού της Καλαμάτας. Για να καθησυχάσουν τις οθωμανικές αρχές, διέδωσαν ότι πρόκειται για φορτίο ελαιολάδου και ότι η παρουσία ενόπλων στη συνοδεία είναι μέτρο προστασίας απέναντι στους ληστές της περιοχής. Με αυτό το τέχνασμα παρακίνησαν τον βοεβόδα της Καλαμάτας, Σουλεϊμάν Αγά Αρναούτογλου να ζητήσει την ενίσχυση της φρουράς του με ενόπλους από τη Μάνη. Έτσι, οι Έλληνες περικύκλωσαν την Καλαμάτα και ανάγκασαν τον βοεβόδα να παραδώσει την πόλη.
Ο Αναγνωσταράς συμμετείχε ως επικεφαλής ένοπλου σώματος στη Μάχη της Καρύταινας υπό την καθοδήγηση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και στην νικηφόρα Μάχη του Βαλτετσίου. Αργότερα συγκαταλέχθηκε στους οπλαρχηγούς που έλαβαν μέρος στην Πολιορκία και την Άλωση της Τριπολιτσάς. Τον Μάιο του 1821 ήταν παρών στη Συνέλευση των Καλτεζών, όπου συγκροτήθηκε η Πελοποννησιακή Γερουσία και συντάχθηκε το πρώτο πολιτειακό κείμενο της επαναστατημένης Ελλάδας. Δύο χρόνια αργότερα το Εκτελεστικό τον διόρισε μέλος της Επιτροπής του Υπουργείου των Πολεμικών, μαζί με τον Διονύσιο Τρουπάκη (Μούρτζινο) και τον Χριστόφορο Περραιβό.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ο Αναγνωσταράς στηρίζει τους Κυβερνητικούς. Το 1824 αναλαμβάνει χρέη αρχηγού στο στρατόπεδο της Γαστούνης στην Ηλεία και το 1825 διορίζεται προσωρινός αρχηγός στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού Κόλπου. Ο Αναγνωσταράς θα κληθεί να αντιμετωπίσει τον στρατό του Ιμπραήμ Πασά αρχικά στη Μεθώνη, τον Φεβρουάριο και έπειτα στο Ναβαρίνο τον Μάρτιο του 1825. Έχασε τη ζωή του στη Μάχη της Σφακτηρίας, στις 26 Απριλίου 1825.”